عربستان سعودی نه یک دوست بلکه باری بر دوش واشینگتن است!
روزنامه الاخبار گزارش داد ظرف سالهای اخیر سعودی‌ها، با توجه به رفتارهای اشتباه و احیانا خشم کودکانه‌شان به باری بر دوش آمریکا تبدیل شده‌اند.
روزنامه الاخبار چاپ بیروت در پایگاه اینترنتی خود در مقاله‌ای با عنوان «ریاض ابتکار عمل را از دست واشینگتن خارج و تاکید کرد: اگر اقدام نکنی ... ما اقدام خواهیم کرد!» به قلم نادین شلق نوشت: عجیب نیست که آمریکایی‌ها این فکر را در سر داشته باشند که کشورشان دنبال دست کشیدن از خاورمیانه است ولی نکته جدید در این مسئله آن است که برخی از آنها به این نتیجه رسیده‌اند که این اقدام، عربستان سعودی را بر آن داشت تا آیت‌الله نمر النمر را اعدام کند تا با توجه به نگرانی خود از پیامدهای توافق هسته‌ای و تاثیر آن بر بازکردن فضا برای بهبود روابط ایران و آمریکا، این پیام را به دولت آمریکا بدهد که ما هم هستیم.
این معادله ای است که بیشتر ناظران و تحلیلگران روزنامه های آمریکایی ظرف چند روز اخیر پس از اجرای حکم اعدام آیت‌الله نمر به آن پرداخته‌اند. برخی از آنها، به رفتارهای بچگانه و خشمگینانه عربستان اشاره کرده و برخی نیز تلاش کرده‌اند توجیهاتی را برای این رفتارهای سعودی‌ها از جمله بی توجهی آمریکایی‌ها به آنها پیدا کنند.
مجله آمریکایی «فارن پالسی» در گزارشی به قلم کنث پولاک نوشت: «خاندان حاکم بر عربستان سعودی از همه چیز، از قدرت گرفتن ایران گرفته تا کاهش قیمت نفت، وحشت دارد. این در حالی است که آمریکا از آنها می خواهد آرامش خود را حفظ کنند و این مسئله نیز بیشتر آنها را عصبانی می کند.»
پولاک تلاش کرده است شرایط داخلی و خارجی را که به گفته وی به این «تحول چشمگیر» در رفتار سعودی ها منجر شده است، تحلیل کند. وی در تلاش برای تبیین علت این رفتار، که شیخ نمر النمر قربانی آن شد، تاکید کرده است منافع عربستان سعودی «تا حد زیادی به این ترس و نگرانی مرتبط است.» این نویسنده آمریکایی می افزاید، «سعودی ها وقتی به اطراف خود در خاورمیانه می نگرند ملاحظه می کنند کل منطقه از کنترلشان خارج شده است» وی توضیح می دهد: «از سال 2011، سعودی ها شاهد بی ثباتی در منطقه، تظاهرات ملت ها و حتی سرنگون شدن حکومت ها هستند... این مسئله آنها را نگران می کند به ویژه آن که خاندان حاکم بر این کشور، همواره برای رام کردن ملت خود تلاش کرده است و ترجیح می دهد ملت همچنان مطیع آن باشد.»
اما مسئله دیگری که به گفته پولاک نگرانی سعودی ها را برانگیخته است، به مسئله بازار نفت مربوط است، چراکه عربستان سعودی نمی تواند «مانند گذشته این بازارها را مدیریت کند.» وی می افزاید: «روشن است که قیمت های پایین نفت، آنها را نابود می کند.» پولاک تاکید می کند: «این وضع آنقدر بد است که آنها ناچار به درپیش گرفتن برنامه ریاضت اقتصادی واقعی از جمله حذف یارانه بنزین و دیگر حامل های انرژی شده اند که سعودی ها آن را بخشی از حقوق شهروندی خود می دانند.»
وی می افزاید: «لغو یارانه ها و دیگر اقدامات ریاضتی، همواره از نظر مردم اقداماتی نامطلوب به شمار رفته است و ممکن است به سادگی به اعتراضات مردمی منجر شود.»
نویسنده کوشیده است این رفتارهای سعودی ها را این گونه توجیه کند که: «جنگ های داخلی موجود در منطقه سعودی ها را به حدی نگران کرده است که به شکلی بی سابقه در این حوادث مداخله کرده اند.»
وی می افزاید آنها «ده‌ها، اگر نگوییم صدها، میلیون دلار در سوریه، یمن، لیبی و عراق هزینه کردند.» به گفته پولاک «این هزینه های فزاینده ناشی از سیاست خارجی و کاهش درآمد نفت، سعودی ها را ناگزیر کرد ماهانه 12 تا 14 میلیارد دلار از صندوق حاکمیتی ذخایر ارزی خود برداشت کنند که ادامه این روند در کمتر از 3 سال به پایان یافتن ذخایر ارزی آنها منجر خواهد شد.» نویسنده در ادامه می افزاید: «این مسئله ممکن است به مشکلات بزرگ سیاسی در داخل(از جمله اختلاف و انشقاق در درون خاندان حاکم) منجر شود.»
از نظر سعودی ها آمریکا به متحدان سنتی خود در خاورمیانه پشت کرده است. پاتریک کلاوسون از کارشناسان آمریکایی «موسسه مطالعاتی واشینگتن» در مقاله ای در پایگاه اینترنتی این موسسه با اشاره به این دیدگاه سعودی ها می نویسد: «اعدام (آیت الله) نمر النمر در عربستان در درجه نخست به خاطر مسائل داخلی صورت گرفت ولی این اقدام پیامی قوی نیز در رابطه با سیاست خارجی داشت بدین مفهوم که اگر آمریکا در مقابل ایران نایستد، ریاض خودش این کار را خواهد کرد(!).»
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز به نوبه خود این سئوال را مطرح کرده است که: «آیا عربستان سعودی متحدی خطرناک به شمار می رود؟» برخی از پژوهشگران و نویسندگان پاسخ های متفاوتی به این سئوال داده اند ولی بر این نکته تاکید کرده اند که این رفتار سعودی ها از بی توجهی آمریکا یا پشت کردن واشینگتن به آنها سرچشمه می گیرد.
«علی الاحمد» کارشناس مسائل سیاسی عربستان سعودی و خلیج فارس در «موسسه امور خلیج فارس در واشینگتن» در مقاله ای در «نیویورک تایمز» نوشت: «عربستان سعودی نه یک دوست بلکه باری بر دوش واشینگتن است.»
وی می افزاید: «ظرف سالهای اخیر سعودی ها، با توجه به رفتارهای اشتباه و احیانا خشم کودکانه شان در درخواست از واشینگتن برای مداخله در سوریه، عراق و مصر، به باری بر دوش آمریکا تبدیل شده اند.» نویسنده تاکید می کند: «عربستان سعودی در حالی که به ظاهر به جنگ با تروریسم کمک می کند اما همچنان به حمایت از اندیشه های تروریستی و همچنین گروه هایی که امنیت آمریکا و منافع این کشور را در خاورمیانه تهدید می کنند ادامه می دهد.»